Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin doğum istatistiklerini açıkladı. Buna göre geçen yıl yüzde 51.3’ü erkek, yüzde 48.7’si kız olmak üzere 958 bin 408 canlı bebek doğdu. Bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2.38 çocuk iken 2023 yılında 1.51 çocuk olarak gerçekleşti. Yani, bir kadının doğurgan olduğu dönem boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2023 yılında 1.51 oldu. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyi olan 2.10’un altında kaldığını gösterdi.
Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı ise 2001 yılında binde 20.3 iken 2023 yılında binde 11.2 oldu. Diğer bir ifade ile 2001 yılında bin nüfus başına 20.3 doğum düşerken, 2023 yılında 11.2 doğum düştü. Bu, 1965’ten bu yana kaydedilen en düşük doğum sayısı oldu.
DOĞUDA DAHA YÜKSEK
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 2023 yılında 3.27 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2.72 çocuk ile Şırnak, 2.40 çocuk ile Mardin izledi. Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise 1.13 çocuk ile Bartın oldu. Bu ili 1.14 çocuk ile Zonguldak ve Karabük, 1.16 çocuk ile Kütahya izledi.
ANNELER DAHA OLGUN
Yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2023 yılında binde 101 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade eden adölesan doğurganlık hızı ise 2001 yılında binde 49 iken 2023 yılında binde 11’e düştü. Diğer bir ifadeyle 2023 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 11 doğum düştü.
TÜRKİYE, AVRUPA’DA BEŞİNCİ SIRADA
Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin 1.79 çocuk ile Fransa olduğu, en düşük toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin ise 1.08 çocuk ile Malta olduğu görüldü. Toplam doğurganlık hızı 2022 yılında binde 1.63 olan Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında beşinci sırada yer aldı.
SOSYAL GÜVENLİKTE DENGE BOZULUYOR
Milliyet yazarı Cem Kılıç, TÜİK’in açıkladığı doğum istatistiklerini şöyle yorumladı:
“Türkiye, genç nüfus yapısına sahip olan bir ülke diyoruz. Evet, şu an için doğru. Ancak 10 yıl sonra bu avantajı yitirmekle karşı karşıyayız. Bunun iki temel konuda büyük riskleri olabilir. Öncelikle iş gücüne katılım açısından baktığımızda, sürekli bir düşüş görülecektir. Bu da iş gücü piyasaları için şimdiden riskin yükseldiğini bize gösteriyor. Diğer önemli sorun ise, sosyal güvenlik sisteminde karşımıza çıkabilir. Azalan doğum hızı, sosyal güvenlik sistemi üzerinde de kaygı verici durumu gösteriyor. Mevcutta zaten çalışan nüfusun finanse ettiği emekli sayısı yüksek. Dünya ortalaması 1 çalışanın 4 emekliyi finanse etmesi iken, ülkemizde 1 çalışan ancak 1.5 emekliyi finanse edebiliyor. Böyle olunca da, sosyal güvenlik sisteminin dengesi bozuluyor ve gelecek risk altında kalıyor.”
